Jak zapobiec zwarciu w instalacji elektrycznej w domu?

O pożarach domów i mieszkań w Polsce słyszy się przez cały rok. Sprzątanie po pożarze to dramat wielu rodzin, któremu da się jednak zapobiec. Nie da się jednak nie zauważyć, że informacje o takich wypadkach pojawiają się zdecydowanie częściej w okresie jesienno-zimowym. W tym czasie wiele pożarów spowodowanych jest chałupniczym dogrzewaniem.

Do pozostałych wybuchów niekontrolowanego ognia dochodzi np. z powodu wadliwej instalacji elektrycznej. Chociaż jest to tylko około 5% wszystkich pożarów w Polsce, to w roku 2017 było to aż 6300 przypadków. To wiele niebezpiecznych sytuacji, których można było uniknąć. Jeśli nie w całości, to przynajmniej w części.

Co robić, by zapobiec pożarom instalacji elektrycznej?

Do pożarów instalacji elektrycznej w domach dochodzi zazwyczaj na skutek zwarcia w instalacji elektrycznej. Przez zwarcie w gniazdku rozumie się najczęściej nagły i bardzo gwałtowny przepływ energii elektrycznej przez istniejącą instalację. Jak do niego dochodzi?

Powodem może być mechaniczne uszkodzenie izolacji jednego z obwodów elektrycznych, błędne podłączenie urządzeń w obwodzie czy przeciążenie instalacji. Zdarza się również, że odpowiedzialne za zwarcie elektryczne są wybuchy baterii w rowerach elektrycznych oraz niesprzyjające warunki pogodowe.

Jak twierdzi szef firmy sprzątającej po pożarach — Mieszko Kastelnik “spięcie instalacji elektrycznej podczas burzy lub przeciążenie instalacji elektrycznej to dość częste przypadki tragedii w naszych domach”.

Wysokie temperatury mogą mieć wpływ na przegrzanie się kabli, a stąd już mały krok i awaria instalacji elektrycznej rozpoczyna kaskadę katastroficznych zdarzeń. Podobnie nagłe zjawiska atmosferyczne takie jak huragany, burze czy zamiecie śnieżne mogą prowadzić do wybuchu ognia. Nie możemy też pominąć przypadków, kiedy dochodzi do pożaru wieloletniego urządzenia.

Co najczęściej powoduje pożar?

Najczęściej wiec do pożarów dochodzi na skutek:

• uszkodzenia urządzenia elektrycznego;
• zwarcia w instalacji elektrycznej;
• zjawisk zewnętrznych związanych z pogodą tj. burze, wiaty;
• zwarcia elektrycznego po zalaniu urządzeń wodą;
• samozapłonu baterii w rowerze lub hulajnodze elektrycznej.

Takie sytuacje mogą być bardzo groźne. W momencie, kiedy prąd zwarciowy jest większy od prądu roboczego, część naszej instalacji elektrycznej może ulec zniszczeniu. To natomiast może wywołać poważny w skutkach pożar lub porażenie prądem, co jest bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia domowników. Co robić w przypadku zwarcia elektrycznego? Najlepiej wyłączyć szybko bezpieczniki, tak by odciąć dopływ prądu w całym domu.

Jak zapobiegać uszkodzeniu instalacji elektrycznej?

Wiele osób zadaje sobie pytanie, w jaki sposób zapobiegać zwarciom instalacji elektrycznej? Na wstępie należy skupić się na okresowym przeglądzie stanu rozdzielnicy elektrycznej, skrzynki bezpiecznikowej oraz samych urządzeń, które podłączamy do instalacji w naszym domu czy mieszkaniu. Do niektórych z tych czynności powinniśmy wezwać specjalistów, którzy szybko, a przede wszystkim fachowo ocenią stan naszej instalacji elektrycznej. Pamiętajmy również o tym, aby w naszym budynku mieszkalnym w znanym dla wszystkim domownikom miejscu znajdowała się gaśnica.

Warto również wstrzymać się przed wykonywaniem wszelkich napraw sprzętów elektrycznych czy samej instalacji na własną rękę. Dobrą praktyką stosowaną w zakładach przemysłowych jest przecięcie kabla zasilającego 230 V wadliwego  urządzenia. Jeśli nie mamy odpowiednich uprawnień i wiedzy, warto zdecydować się na pomoc specjalisty — tylko taka osoba może naprawić wadliwą maszynę lub pralkę. Można również pomyśleć o systemie sygnalizacji pożaru, który ostrzeże nas przed niebezpieczeństwem. Takie rozwiązania od wielu lat stosowane są w gastronomii i hotelarstwie.

Skutki pożaru w domu — jak sobie z nimi poradzić?

Nie oszukujmy się, pożar to jedna z bardziej traumatycznych sytuacji, z którymi możemy się zetknąć. Pożary spowodowane zwarciem instalacji elektrycznej, chociaż nie tak częste, są jednak regularne. Jakie są najczęstsze skutki pożaru domu? Oczywiście skupiamy się tu na samej nieruchomości, zakładając, że żadna z osób postronnych nie została poszkodowana.

Rozległy pożar może doprowadzić do strawienia całej nieruchomości. Częściej jednak dochodzi do mniej poważnych, chociaż nadal przykrych w skutkach uszkodzeń. Ściany, sufity i podłogi budynków, które ucierpiały w pożarze, są najczęściej zadymione i pokryte sadzą. Podobnie jest z całym wyposażeniem domu tj. meblami, ubraniami czy sprzętami RTV AGD. Czyszczenie po pożarze suchym lodem to naturalna czynność, której poddawane są osmolone ściany budynku. Wymycie sadzy tą metodą jest szybkie, skuteczne i nie drenuje mocno portfela.

Co znajdziemy w powietrzu po pożarze w budynku?

Oprócz sadzy w pomieszczeniach unosi się bardzo trudny do zniesienia zapach spalenizny. Być może niektórzy zastanawiają się, czy rzeczywiście smród ten jest aż tak przykry, jak go opisujemy. W końcu zapach drewna palącego się w kominku należy raczej do przyjemnych. W trakcie pożaru jednak dochodzi do spalenia się różnego rodzaju substancji toksycznych od drewna, przez plastik, po gumę i różnego rodzaju tkaniny.

Powoduje to, że stojąc na terenie pogorzeliska, nie tylko wdychamy nieprzyjemny zapach spalenizny, ale także potencjalnie groźne dla naszego zdrowia opary. Pamiętaj, iż usuwanie trujących toksyn po pożarze to zadanie, jakie musimy wykonać w każdym objętym pożarem pomieszczeniu.

Woda w budynku po pożarze — co z nią robić?

W kontekście usuwania śladów po pożarach w Polsce rzadko wspomina się o jeszcze jednym przykrym skutku tego zdarzenia. Mowa o zalaniu budynku hektolitrami wody, które wykorzystywane są do gaszenia pożaru. Woda ta przecież nie wyparowuje, często wnika w strukturę i warstwy izolacyjne budynku. Może się więc zdarzyć, że oprócz zadymionych ścian i zapachu spalenizny, usuwając ślady po pożarze, będzie trzeba zmierzyć się również z wysokim poziomem wilgotności i potencjalnym zagrzybieniem. Osuszanie mokrych ścian po pożarze to będzie kolejna rzecz na naszej liście do realizacji.

Co robić po pożarze w domu? Praca specjalisty krok po kroku 

Do czyszczenia domu po pożarze warto zatrudnić specjalistyczną firmę, która wie dokładnie co robić krok po kroku. Dzięki temu mamy szansę na szybkie uporanie się ze skutkami pożaru. W pierwszym etapie prac porządkowym firma sprzątająca po pożarze zajmująca się czyszczeniem ścian z sadzy zajmie się uprzątnięciem pogorzeliska. Usunięte zostaną te elementy wyposażenia domu, które zostały poważnie zniszczone i nie są już do odratowania.

Kolejnym etapem jest ozonowanie domu po pożarze i usuwanie śladów zadymienia. Wielu osobom wydaje się, że umycie zadymionych ścian po pożarze jest praktycznie niemożliwe. Nic bardziej mylnego. Jak w każdej dziedzinie naszego życia, również w przypadku sprzątania domów po pożarach, technologia idzie naprzód. Obecnie na rynku dostępne jest czyszczenie ścian po pożarze suchym lodem. Dla osób niewtajemniczonych suchy lód to zamrożony dwutlenek węgla o temperaturze -78.5 stopni Celsjusza. Usuwanie szkód po pożarze tą metodą tj. suchym lodem pozwala na likwidację trudnych zabrudzeń bez użycia wody oraz środków chemicznych. Szczególnie brak wykorzystania wody jest tutaj bardzo istotny. Zalane ściany i sufity domu, który ucierpiał w pożarze, nie potrzebują przecież kolejnego zetknięcia z wodą. Warto wspomnieć, że metoda czyszczenia suchym lodem jest przyjazna środowisku i nie generuje żadnych dodatkowych odpadów.

Najlepsze na rynku specjalistyczne firmy sprzątające zajmujące się czyszczeniem po pożarach oferują również dekontaminacją i dezynfekcją pomieszczeń skażonych w trakcie pożaru. Czy jest to zabieg konieczny podczas sprzątania budynku po pożarze? Naszym zdaniem zdecydowanie tak. Dziś domy są obecnie pełne różnego rodzaju tworzyw, które w trakcie spalania wytwarzają trujące związki chemiczne. Do najbardziej niebezpiecznych i rakotwórczych należą dioksyny i furany. Dekontaminacja pomieszczeń po pożarze powinna być więc obowiązkowym krokiem w wieloetapowym sprzątaniu po pożarze.

Co oferują ogólnopolskie firm sprzątające po pożarach?

Ogólnopolskie firmy czyszczące domy po pożarach są w stanie również przywrócić dawny wygląd niektórym meblom i sprzętom codziennego użytku. Przy odpowiedniej metodzie czyszczenia możliwe jest usunięcie sadzy i śladów zadymienia z łazienek, kuchni oraz elementów RTV AGD. Tak rozbudowana usługa usuwania szkód po pożarze pozwala w kolejnym etapie na rozpoczęcie prac remontowych. Dobrze oczyszczone i odtłuszczone ściany i sufity po pożarze, po lekkiej renowacji mogą na nowo cieszyć oko, co na pewno pozwoli zapomnieć o koszmarze, jakim był pożar własnego lokum.

Jak wygląda skuteczne czyszczenie ścian po pożarze?

Chociaż wydaje się, że część prac porządkowych po pożarze można by wykonać samemu, logicznym posunięciem jest jednak zdanie się na usługi wyspecjalizowanej firmy. Rozległy i poważny pożar nieruchomości to nie przelewki. Być może każdy z nas byłby w stanie poradzić sobie z problemem spalonej patelni (chociaż usunięcie spalenizny nawet po tak błahym zdarzeniu nie należy do najłatwiejszych), to jednak uratowanie własnego domu lepiej powierzyć komuś, kto nie tylko ma w tej dziedzinie doświadczenie, ale przede wszystkim wie, co robić. Profesjonalne firmy usuwające ślady po pożarach zazwyczaj działają kompleksowo. W ich ofercie znajdziesz takie usługi jak:

• mycie ścian po pożarze za pomocą środków chemicznych;
• czyszczenie ścian po pożarze domu suchym lodem;
• usuwanie zapachów spalenizny;
• dekontaminację i usuwanie trujących toksyn;
• utylizację spalonych przedmiotów.

Oprócz czyszczenia ścian po pożarze czy dekontaminacji pomieszczeń wiele firm oferuj również współpracę z ubezpieczycielem. W ten sposób, osoby poszkodowane po pożarze mogą zająć się powrotem do normalności, gdy ich mieszkanie odzyskuje dawny wygląd pod okiem fachowców.

Statystyki pożarów w Polsce nie napawają optymizmem 

Niestety Polska wiedzie prym w smutnych statystykach pożarowych. Znajdujemy się w grupie 13 państw obok Rosji czy Chin, gdzie w latach od 2010 do 2014 roku liczba pożarów wahała się miedzy 100 a 600 tys. Wyprzedzają nas tylko Stany Zjednoczone, których liczba mieszkańców oraz obszar nie mogą się w żaden sposób równać z Polską. To zatrważające liczby.

Chociaż wypadki chodzą po ludziach, części z nich zdecydowanie można zapobiec. Do zwarcia instalacji elektrycznej może dojść w mieszkaniu, domu, a także wielkim zakładzie produkcyjnym. To od nas, jako właścicieli nieruchomości zależy to, ile energii i czasu włożymy w zabezpieczenie naszej własności, a przede wszystkim własnego zdrowia przed niszczącym żywiołem, jakim jest ogień.

Najczęściej zadawane pytania – FAQ

Zwarcie elektryczne jest jednym z najczęstszych problemów związanych z wybuchem pożaru w domu, a jego konsekwencje są zazwyczaj bardzo poważne. Dlatego ważne jest, aby każdy właściciel domu wiedział, że do zapłonu dochodzi nie tylko na skutek samozapłonu starych kabli, ale również często wybuchają baterie w rowerach elektrycznych, odkurzaczach, czy laptopach. W dziale FAQ przedstawimy kilka praktycznych porad, które pomogą   w odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.

Czy instalacja elektryczna może się zapalić?

Tak, instalacja elektryczna może się zapalić, zwłaszcza w przypadku, gdy występują w niej problemy, takie jak zwarcie kabli lub przeciążenie sieci. Zwarcie okablowania polega na spięciu dwóch przewodów, co powoduje wzrost temperatury i może doprowadzić do zapłonu materiałów izolacyjnych wokół przewodów. Przeciążenie natomiast może prowadzić do przegrzania przewodów, co również może spowodować pożar.

Jak często należy kontrolować instalację elektryczną w domu?

Polskie prawo budowane nakazuje przeglądy instalacji elektrycznej w budynkach, co 5 lat. Jednakże, w praktyce zaleca się, aby kontrolować instalację elektryczną w domu częściej, co najmniej raz na 2-3 lata lub natychmiast po wystąpieniu jakichkolwiek awarii.

Kiedy powstaje zwarcie sieci elektrycznej?

Zwarcie sieci elektrycznej powstaje, gdy co najmniej dwa z przewodów o różnych potencjałach elektrycznych zetkną się ze sobą lub z elementem o niskiej rezystancji, powodując przepływ prądu o znacznie większym natężeniu niż w normalnych warunkach. Zwarcie powoduje dziwny zapach z instalacji elektrycznej i może wystąpić z różnych przyczyn. Zalane gniazdko elektryczne, uszkodzenie izolacji przewodów lub uszkodzenie urządzeń elektrycznych to tylko niektóre z powodów.

Czy gniazdko może się zapalić?

Tak, gniazdko elektryczne może się zapalić, ale taka sytuacja jest stosunkowo rzadka. Istnieje kilka czynników, które mogą prowadzić do pożaru w gniazdach elektrycznych, a do najczęściej występujących zaliczyć można przeciążenie sieci energetycznej, uszkodzone urządzenia elektryczne i sprzęt elektryczny RTV i AGD. Warto raz na 10 lat rozkręcić boczne śrubki, odchylić blaszki rozporowe i wymienić stare gniazdko na nowe.